ETNİK PARTİ: İHTİYAÇ MI, ARIZA MI?
BULGARİSTAN
ETNİK PARTİ: İHTİYAÇ MI, ARIZA MI?
I. Giriş: Hukuki Gerçeklik ve Balkan Dersi
Bulgaristan’da etnik temelli bir siyasi partiye gerçekten gerek var mı?
Açık konuşalım: Yoktur.
Dahası, bu yalnızca bir temenni değil; hukuki ve siyasal bir gerçektir.
Bulgaristan Anayasası, etnik, dini ya da ırksal temelli partilere açıkça izin vermez. Bu yasak, bir “farklılıkları yok sayma” refleksi değil; Balkan coğrafyasının ağır bedeller ödeyerek öğrendiği bir dersin sonucudur. Kimliği siyasetin merkezine koyduğunuzda, siyaset kimliği parçalar ve toplum dokusu zedelenir.
II. Etnik Siyasetin Kaynağı: Bir Belirti
Bulgaristan tek kimlikli bir ülke değildir. Bulgarlar, Türkler, Pomaklar, Romanlar, Yahudiler, Ermeniler ve diğerleri bu ülkenin sosyal dokusunu oluşturur. Asıl mesele, kimlerin yaşadığı değil; devletin bu insanlara nasıl davrandığıdır.
Eğer bir devlet:
Vatandaşını kökenine göre ayırmıyorsa,
Hukuku ve kamu gücünü eşit ve adil uyguluyorsa,
İnanca ve dile mesafeli, tarafsız durabiliyorsa,
etnik partiye ihtiyaç zaten doğmaz. Çünkü etnik siyaset bir çözüm değil, bir belirtidir (arıza). Adalet zayıfladığında ortaya çıkar. Eşitlik yara aldığında güçlenir ve büyür.
III. Etnik Kısıtlayıcılık ve Azınlıkların Geleceği
Şu kritik gerçeği görmek gerekir: Etnik partiler, uzun vadede azınlıkları güçlendirmez. Aksine, onları siyasi olarak dar bir alana hapseder. Kimliği temsil ettiklerini söylerler ama zamanla kimliği pazarlık unsuruna dönüştürürler. Sonuç; birlikte yaşama kültürü değil, yan yana ama mesafeli ve gergin bir hayat olur.
"Azınlıklar haklarını nasıl savunacak?" sorusu sıkça sorulur.
Cevap nettir: Etnik kimlikle değil, vatandaşlık kimliğiyle.
Haklar kimlikten değil, hukuktan doğar. Hukuku, kapsayıcı olmayan bir etnik partiyle korumaya çalışmak, sorunu derinleştirir ve azınlığı ana siyasetten izole eder.
IV. Anlamlı Ayrım: İnsanı Merkeze Almak
İlla bir ayrım yapılacaksa — ki siyaset ayrımı sever — yapılacak tek anlamlı ve evrensel ayrım şudur:
Adaleti savunanlar (İnsanı merkeze alanlar ve Eşit Vatandaşlık ilkesini benimseyenler)
Adaleti araçsallaştıranlar (İnsanı araca dönüştürenler ve Birlikte yaşamı pazarlık konusu yapanlar)
Bunun dışındaki her ayrım; etnik, mezhepsel, kültürel veya bölgesel... Siyasi hesap içerir ve sorgulanmayı hak eder.
Yaşar Kemal’in o bilge sözü bu konunun da özünü anlatır:
“Dünyayı güzellik kurtaracak; bir insanı sevmekle başlayacak her şey.”
Güzellik; adaletle, vicdanla ve eşitlikle birlikte yürür. Devlet bunları sağladığında, etnik siyasete gerek kalmaz. Kalamaz.
Cevat Çırak
#EtnikSiyaset
#HukukDevleti
#EşitVatandaşlık
#Bulgaristan
#Demokrasi
#Adalet
#BirlikteYaşam
#KimlikSiyaseti
#Balkanlar
#CevatÇırak
#ToplumsalBarış
#SiyasiAnaliz
Yorumlar
Yorum Gönder