BULGARİSTAN’DA YENİ PROTESTO DALGASI: 2025 BÜTÇE KRİZİ VE EURO GEÇİŞİNİN GÖLGESİ

🇧🇬BULGARİSTAN’DA YENİ PROTESTO DALGASI: 2025 BÜTÇE KRİZİ VE EURO GEÇİŞİNİN GÖLGESİ

Tarih: 06 Aralık 2025 

Analiz: 

⁉️ BÖLÜM I: NE OLDU? (OLAY VE SONUÇ)

1.1. Giriş: Sokaklar Bütçeye Karşı

2025 yılının son günleri, Bulgaristan genelinde on binlerce kişinin katıldığı büyük çaplı gösterilere sahne oldu. Başkent Sofya başta olmak üzere birçok büyük merkez, 1 Aralık 2025'te patlak veren bu dalgayla sarsıldı. Protestoların ana tetikleyicisi, 2026 yılı için hazırlanan Devlet Bütçesi Tasarısı idi. Taslak, vergi oranlarını, sosyal güvenlik katkılarını ve temettü vergisi yükünü önemli ölçüde artırıyordu. Bu, aynı zamanda 1 Ocak 2026'da planlanan Euro Bölgesi'ne geçiş öncesi hazırlanan ilk Euro bazlı bütçe olması nedeniyle gerilimi katladı.

1.2. Protestonun Anatomisi

Gösteriler barışçıl başladı, ancak bazı grupların polisle çatışması sonucu taş, şişe ve havai fişek atıldı; polis ise biber gazı kullandı. 71 kişi gözaltına alındı ve 3 polis hafif yaralandı.

1.3. Somut Sonuç: Hükümet Geri Adım Attı

Rosen Zhelyazkov liderliğindeki azınlık koalisyonu hükümeti, artan toplumsal ve siyasal baskı neticesinde bütçe tasarısını tamamen geri çektiğini açıkladı. Bu, protestocular açısından kısa vadeli, net bir "zafer" olarak kaydedildi.

🔎BÖLÜM II: YAPISAL SORUNLAR: NEDEN BU PATLAMA?

2025 protestoları, sadece bütçe zammına değil, Bulgaristan'ı uzun süredir kilitleyen dört temel yapısal soruna yönelik bir tepkidir.

2.1. 📈 Ekonomik Yük ve Geçim Krizi

Bütçe, özellikle sabit gelirli çalışanlar, genç işçiler ve küçük işletmeler üzerindeki mali yükü artırıyordu. Temel ekonomik kaygı:

 * Yüksek Enflasyon ve Kira Maliyetleri: İş gücüne katılan gençlerin bile geçinememe kaygısı.

 * Vergi Yükünün Dağılımı: Halk, yükün büyük sermaye yerine dar gelirliler üzerine yıkıldığını iddia etti.

2.2. 🏛️ Kurumsal Güvensizlik ve Yolsuzluk

Protestocuların hedefinde sadece bütçe değil, uzun süredir ülkenin siyasetini yöneten "siyaset-oligarşi-medya" üçgeni vardı. Sisteme olan güvensizlik, bu bütçe krizini bir yolsuzluk ve elitizm protestosuna dönüştürdü.

2.3. 🧑‍🏭 Gençlik Faktörü: Kalmak ve Değiştirmek

Mevcut sokak hareketlerinin en kritik bileşeni, önceki dalgalardan farklı olarak göçmek yerine ülkede kalıp sistemi değiştirmeyi hedefleyen gençlerdir. Gelecek kaygısı ve ekonomik sıkışmışlık, bu kuşağı sokakların lokomotifi haline getirdi.

2.4. 💶 Para Birimi Değişimi (Euro Kaygısı)

1 Ocak 2026'daki Euro'ya geçiş, toplumun bir kesimi için bir belirsizlik ve risk kaynağıdır. Bu geçiş, sadece ekonomik bir adım değil; ulusal kimlik, bağımsızlık ve fiyat artışı beklentileri açısından da protestoların güçlü bir argümanı haline geldi.

🎬 BÖLÜM III: GELECEK SENARYOLARI (2026 GÖRÜNÜMÜ)

Yumuşak iniş| + diyalog |

Bütçenin geri çekilmesi, sistemik sorunları çözmemiştir. Siyasi krizin nasıl derinleşebileceğine dair olası senaryolar:

 Toplumsal tansiyon düşer, koalisyon görevine devam eder. | Düşük |

| Dönemsel Dalga + Gerilim Sürekliliği | Ekonomik eşitsizlik ve kurumsal sorunlar çözülmezse, protestolar periyodik olarak alevlenir. Halk ile devlet arasındaki güven daha da zedelenir. | Orta |

| Radikal Dönüşüm + Siyasal Kırılma | Gençlik, sivil toplum ve muhalefetin güçlenerek birleşmesi. Erken seçim ve köklü anayasal/yapısal reformlar gündeme gelir. (Bulgaristan'ın bu yıl yaşadığı 7. siyasi istikrarsızlık dönemi) 

| Yüksek |

Saygılarımla 

Not: Paylaşım için izin almanıza gerek yoktur.

#Bulgaria #Sofya #2025Protesto 

​BÖLÜM V: KAYNAKÇA

​“Thousands rally in Bulgaria against 2026 budget, clash with police” — Reuters, 01 Aralık 2025.

​“Bulgaria’s government withdraws controversial budget after major protests” — AP News, 02 Aralık 2025.

​“Bulgaristan protestoları: Gözaltı 71’e yükseldi, bütçe geri çekildi” — Haberport / İHA, 02 Aralık 2025.

​“Bulgaria in budget turmoil as it prepares to adopt the euro” — Financial Times (FT), 2025.