Bulgaristan Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması: Yasalar Ne Diyor, Gerçekler Ne Söylüyor?

Bulgaristan Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması: Yasalar Ne Diyor, Gerçekler Ne Söylüyor?

Avrupa Birliği içinde her ülke vatandaşlık politikalarını kendi yasalarına göre belirler. Bulgaristan da bu hakkını vatandaşlığın yeniden kazanımı konusunda oldukça seçici kullanıyor. Ancak pratikte ortaya çıkan durum, yasalardan çok daha karmaşık.

Bulgaristan Yasalarına Göre Yeniden Vatandaşlık Kazanımı

Bulgaristan Vatandaşlık Yasası'nın 15. maddesi, “doğumla Bulgar vatandaşı” olan kişilere bazı kolaylıklar tanır. Bu kişiler, eğer vatandaşlıktan kendi istekleriyle çıkmışlarsa ya da başka bir vatandaşlığa geçmişlerse, bazı şartlar altında yeniden vatandaş olabilirler.

Şartlar şunlardır:

Bulgar kökenli olduğunu veya doğumla vatandaş olduğunu belgelemek,

Bulgaristan’da sabıka kaydının olmaması,

Gerekirse Bulgarca bildiğini kanıtlamak.

Ancak uygulama her zaman yasa kadar açık ve eşit olmuyor.

1948–1950 Göçmenlerine Tanınan Ayrıcalık

Bu yıllar arasında Türkiye’ye göç eden yaklaşık 150.000 kişi, Bulgaristan ile Türkiye arasındaki devletlerarası anlaşma çerçevesinde ülkeyi terk etti. Bu göç Bulgar devleti tarafından planlı ve resmî şekilde yürütüldüğü için, Bulgaristan uzun yıllar bu kişilere tarihî sorumluluk duygusuyla vatandaşlık vermekte daha istekli davrandı.

Bu nedenle yasa uygulayıcıları, 1948–1950 göçmenlerine daha az bürokratik engel çıkarıyor.

1951 Sonrası Göçmenler: Gri Bölgede Kalanlar

Senin gibi 1968, 1978, 1989 gibi farklı dönemlerde göç etmiş olan Bulgaristan Türkleri için durum daha değişken:

Kimileri “doğumla vatandaş” statüsüyle kolayca kabul ediliyor.

Kimilerinden “Bulgar kökenli” olduklarını ispat etmeleri isteniyor.

Kimilerine ise siyasi gerekçelerle zorluk çıkarılıyor.

Yani yasa açık olsa da, uygulama kişiye ve döneme göre değişiyor. 1978 göçmeni biri yeniden vatandaşlık alabiliyorsa, bu da yasanın bireysel olarak kullanılabildiğini gösteriyor.

 Avrupa Birliği Ne Diyor?

AB, vatandaşlık kararlarını üye ülkelerin egemenliği kapsamında değerlendiriyor. Ancak insan hakları, ayrımcılık yasağı ve azınlıkların korunması gibi konularda standartlar getiriyor. Ne yazık ki Bulgaristan’ın bu alandaki uygulamaları, bugüne dek ciddi bir denetime uğramış değil.

 Kimlik, Hak ve Adalet

Bulgaristan Türkleri için vatandaşlık sadece bir belge değil; aynı zamanda bir tarihî bağın, bir aidiyet duygusunun, ve adaletin göstergesidir. Yasalar, göçmenlerin çoğu için yeniden vatandaşlık yolunu açık tutuyor; ama uygulamada siyasi ve bürokratik engeller hâlâ büyük.

Yasa varsa, hak da vardır. O hak, herkese eşit uygulanmalı.

#Bulgaristanvatandaşlığı #çiftevatandaşlık