Köyümüzde Bir Mayis İşçi Bayramı Kutlamaları

         Köyümüzde Bir Mayıs İşçi Bayramı Kutlamaları 

I.

Bu sabah normal saatimizden önce kalkmıştık. Bir mayıs işçi bayramı kutlamaları her sene olduğu gibi, bu yılda güneş yükselmeden, insanları bunaltmadan başlıyordu. Hepimiz köy meydanında pametniğin (anıtın) önünde toplanmış bir saatten fazla süren sıkıcı konuşmaları dinliyorduk. Korkarım uyku düzenimizin ayarı biraz da bize anlamsız gelen törenler nedeniyle  bozulmuştu gibi sanki. Öyle bir mahmurluk, bir keyifsizlik ki, her yıl aynı can sıkıcı konuşmalar tekrarlanıp döndürülüyordu. Ne tesadüf konuşmacılarda üç aşağı beş yukarı hep aynı kişilerden oluşuyordu. Havanın güzelliği olmasaydı bu tören sanırım hiç katlanılacak gibi değildi. Mayıs ayı bildiğiniz gibi karlı soğuk kış günlerinden çıkıp, ilk baharın insanın içini ısıttığı zamanlara denk gelirdi her yıl. Fakat bu tören neden bu kadar uzadı, hadi artık bitsin artık diye sabırsızlanıyorduk.

Biz öğrenciler gibi törene katılan işçilerde sabah yapılacak güreş müsabakalarının sonuçlanmamış yorumlarına başlamıştı bile. Geçen sene İsmet Pehlivan şampiyon olmuştu, genç yeni güreşçilere şans veriyorlardı. Asıl şenlik şimdi törenlerden sonra başlıyordu yani. Güreşlerden sonra komşu köyümüz Yeni Mahalle ile özel bir maç yapılacaktı. Biz Öğrenciler bu maçla daha fazla ilgiliydik . Özellikle bizim köyün bu sene çok hızlı olduğunu düşünüyor mavi formalı bizim takımı tutuyorduk, Biliyorsunuz bizim köye 4 km uzaktaki Boğazkesen ve maç yapacağımız 3 km yakınımızdaki Yeni Mahalleden de öğrenciler okumaya geliyordu. Onlar bizden farklı düşünüyorlardı, Yeni Mahalle gençleri doğal olarak kendi beyaz formalı takımlarını tutuyorlardı. Boğazkesen gençleri ise hem bizim köyün takımına hemde rakip takımına karşı mesafeliydi. Nasıl desem onlarda haklı olarak en büyük Boğazkesen köyünü görüyorlardı lakin maçları olmadığı için pek oralı olmuyorlardı. Boğazkesen'liler maçtan sonra koşulacak at yarışları ile daha çok ilgileniyor  bir yandan da reisi (otobüsü) kaçırmaktan, köylerine geç dönmekten endişe ediyorlardı. Konuşmalar böyle şekilleniyor, bir an önce törenin bitmesini bekliyorlardı. 

Koyde güreşler 

Çok şükür tören bitmişti, Köy halkı ve komşu iki köyden gelen öğrenci ve işçiler güreşlerin yapılacağı alana doğru çekiliyorlardı. Güreşler genelde  sağlık ocağının arkasındaki polanada (merada) yapılıyordu, bu yılda orada yapılacaktı. Kalabalık insan seli her geçen dakika artıyor, güreş meydanındaki gürültü gittikçe tırmanıyor yükseliyordu. Anonslar yapılmaya ve ufaktan küçük boyların güreşleri başlamış bazıları tamamlanmak üzereydi. Sıra büyüklere gelmişti. Herkes bira an önce final müsabakası için daha şimdiden birbirini ikna etme yarışındaydı. Bir kesim tekrar onun kazanacağını savunurken, bir kesim ise muhalefet ediyor, komşu köylerden gelen çok  güçlü genç güreşçilere şansa veriyorlardı. Yanımdaki arkadaşlarıma dedim ki, rakip gençler ne kadar güçlü olursa olsunlar bizim İsmet pehlivan tecrübesiyle kimseye koca TKZS (köy emek tarım kooperatifi) koçunu kaptırmaz. Allem eder kullem eder,  gene şampiyon olur, koçla beraber büyük ödül olan parayı da cebine koyar bakar işine. Kimseden ses çıkmadı, herkes sus pus olmuştu. Bakalım neler yaşanacak dilerim yanılmam. Büyük güreş, büyük kapışma asıl güreş başlamıştı. Köyümüze dışarıdan gelen genç pehlivanın diri güçlü bünyesi biraz gözümü korkutmuştu, iyi de güreşiyordu, oyun üstüne oyun deniyor ama bir tülü bizim koca İsmet pehlivanı deviremiyordu. Güneş yükselmeye başlamış, hava biraz daha ısınmıştı. Yarım saattir süren amansız müsabaka iki güreşçiyi de yormuştu. Hata yapanın, bir anlık dikkati dağılanın yenileceği bir maç olacağı belli olmuştu. İşte  bu anlar bizim tecrübeli güreşçimizin anlarıydı, tecrübesini konuşturacak ve yine galip gelecekti. İsmet pehlivan ters bir künde ile rakibimi yeşil meranın çimlerine sermişti. Güreş başlamadan bitivermişti. Demek ki tek başına güçlü olmak yeterli olmuyordu, zamanlama, taktik bunlar hep tecrübe işiydi. Dışarıdan gelen rakip güreşçi çok üzgün değildi, büyük bir  ustaya yenilmiş ve bu oyundan büyük dersler çıkartmıştı. İsmet pehlivana sarılmasından saygısından beden dilinden belli ediyordu. Zafer çığılıkları bütün güreş alanını inletiyor, köylülerimiz bizim pehlivanı alkış yağmuruna tutuyorlar, omuzlarda gezdiriyorlardı. İsmet pehlivan 100 leva parayı cebine koymuş, koca TKZS koçunu'da omuzlarına almış sevinçten daireler çizerek meydanda turluyordu. Güreş hevesini almış köylülerimiz ve misafirlerimiz yavaş yavaş İsa Armutluk alanında bulunan köyümüzün futbol sahasına doğru yol çıkmış, hatta biraz telaşla az sonra başlayacak olan maça yetişmeye çalışıyordu.

II.

Bir Mayıs işçi bayramı kutlamaları keyifli bir hale gelivermişti, insanlar tören sıkıntısından nefes almış, eğlenmeye, hayattan keyif almaya başlamıştı. Şimdi  en heyecanlı bölüme sıra gelmişti.

Komşu Takım Yeni Mahallenin formaları beyazdı, Bizim köyün takım formaları mavi. İki takım da çok güçlü, iki takımda çok iddialıydı. Üç köyden erkekler gençler  maç başlamadan saha kenarlarındaki yerlerini almışlar, sabırsızlıkla maçın başlama saatini bekliyordu. He iki takım oyuncuları son hazırlıklar ile haşır neşir oluyorlar, birbirlerine son taktikleri veriyorlardı. Takımlar açıklanmıştı.

Yeni Mahalle Takimi 

Yeni Mahalle Köyü Takımı:

1-  Yusuf (Hacıların)

2- Nazım (Kroyf)

3- Niyazi (Çerençeli Niyazi)

4- Müsfer (Ehlimanov)

5- Mehmet (Çolakların)

6- Müsfer ( Hacıların)

7- Cefer (Velilerin)

8- Selim (Çolakların)

9- Çakır Ahmet 

10- Neşko 

11- Nejdi 

Teknik Direktör : Velilerin Mustafa (Sadıkov)

Mur

Muratlar Köyü Takımı :

1- Mustafa ( Kara Mehmet )

2- Nuri Hüseyin 

3- Küçük Sabri 

4- Rıdvan ( Tepelilerin)

5- Büyük Sabri (Strugar- (tornacı))

6- Küçük İbrahim ( Hacı İbramların)

7- Küçük İsmail  (Hacı İbramların)

8- Remzi Aga (Alfa )

9- Ramisko 

10- Nihat (Tıkız)

11- Osman (Gorski)

Teknik Direktör : Küçük İbrahim ( Hacı İbramların)

Hakem : Boğazkesen Köyünden İzzet Muallim 

Görüleceği üzere kadrolar çok çetin ve güçlü kadrolardı. 1983 yılının en önemli derbi maçlarından  biri oynanacaktı. Hakem İzzet muallim saha kenarından hem kale direklerini kontrol etmesi için birilerini görevlendiriyor, hemde acil bir müdahalesi için gerekli kontrolleri yapıyordu. Köyümüzdeki sağlık ocağının felşeri (sağlık memuru) Geneova mazereti dolayısı ile maça gelememiş onun yerine köylümüz Ömer Felşer nasıl olsa oradaydı zaten, göz kulak olacaktı. Köyümüzün  Rus  UAZ marka yeşil lineykası (ambülansı) şöförü Talip Aga ile saha kenarında hazır bulunuyordu. Son hazırlıklar neredeyse tamam gibiydi. 

Maç saati gelip çatmıştı. Seyirciler biraz kebapçelerin biraz da biraların etkisiyle coşmuştu. Şarkılar türküler  söyleniyor, sloganlar atılıyor, herkes kendi takımına sahip çıkarak destek olmaya çalışıyordu. 

Hakem İzzet Muallim son centilmenlik hatırlatmalarını yaptı ve düdüğünü çalarak müsabakayı başlatmıştı. Kura çekimini misafir takım kazandığı için kale seçimini onlar yapmıştı. Maçta ilk ayağını topla buluşturan Muratlar Köyünden Tıkız Nihat ile paslaşan küçük İsmail oyuna hızlı başlamışlardı. Sahada fırtınalar kopuyordu, top bir o kaleye bir bu kaleye gelip gidiyordu. Belli ki iki takımda birbirini deniyor, ölçmeye tartmaya ve anlamaya çalışıyordu. Kontrollü bir maç olacağı belliydi, kimse hata yamak istemiyordu. Hata yapanın kaybedeceği bir maç olacağı daha şimdiden anlaşılıyordu. Böyle özel bir günde maç kaybetmek her iki takım için de hem moral hemde prestij açısında iyi olmazdı. Maçın 11 dakikasında rakip takımın gölcüsü 10 numaralı formasıyla Neşko ceza sahasına girmeden arttığı şutla adeta yüreklerimizi ağzımıza getirmiş, top kaleyi sıyırıp auta çıkmıştı. Bizim takımın hem kaptanı hemde teknik direktörü Küçük İbrahim orta sahadaki arkadaşlarını yerden oynayın, topu kaldırmayın, tek pas yapın diye uyarıyordu. Maç dakikalar  geçtikçe gerginleşiyor oyunun hızı ve kalitesi artıyordu. Maçın 16 dakikası oynanıyordu, gene rakip takım bir hücum geliştirme peşindeydi. 11 numaralı rakip futbolcu Nejdi topu sağ açıktan ceza sahasına ortalamıştı. Havada bir muz şekli çizerek süzülen top  ceza sahası girişinde bulunan 2 numaralı Kroyf lakaplı  Nazımın ayağında oturduğu gibi şut olarak kaleye yönelmiş ve  kalecimizin sol üst köşesinden füze gibi geçerek ilk gölü rakip takım kaydetmişti. Estetik ve seyri  güzel bir gölün karşısına kaydeden olarak Kroyf Nazımın adı yazılmıştı. Hakem İzzet Muallimin uzun düdük sesi gölün tesçil edildiğinin işaretiydi, top santraya konacak ve kaldığı yerden devam edecekti. Muratlar Köyü futbolcuları biraz gerilmiş moralleri bozulmuştu. Nee atmesin, nee pas vermesin, topu ayağında çok tutesin gibi münakaşalar başlayınca  kaptanın sesi duyuldu. Arkadaşlar sakin olun daha maç yeni başladı ne bu telaş, yapmayın böyle, oyununuzu dağıtmayın sıkı durun, yardımlaşın moralleri yüksek tutun gibi klasik uyarılarını sıralıyordu. Maç kaldığı yerden devam ediyordu. Muratlar takımından 8 numaralı Remzi Agam topu rakip takımın ceza sahasına ortaladı, top 9 numaralı  Ramiskonun önüne düştü. Ramisko topu bir füze gibi rakip takım kalesine gönderdi, top o kadar hızlı olmasına rağmen kaleyi bulamadan saha dışına çıktı. Büyük bir gol fırsatı kaçmış, seyircilere saç baş yoldurmuştu. Artık ilk yarının son dakikaları oynanıyordu, hakem saatine baktı az sonra  maçın ilk yarısının bittiğini ilan edecekti.

Seyirciler bir nebze olsun heyecanlı geçen maçın ilk devresinden çok memnun görünüyorlardı. Horamakçı (Meyhaneci) Necip aga ızgarayı Isa Armutluk'ları alanındaki futbol sahasının kenarına kurmuştu.Taze taze kebapçe (balkan kebabı) ve sıcak sıcak kocaman  köfteleri ısgaraya koyduğu anda bütün sahayı ve etrafını iştah açan nefis bir koku kaplıyordu. Necip aga kebapçeleri 0,25 stotinkaya, köfteleri  0,20 stotinkaya satıyordu. Seyirciler, bizim ve komşu köylüler sadece yürüyerek maç seyretmeye gelmemişlerdi. Bazı seyirciler  Lada ve Moskovich markalı arabaları ile saha kenarına dizilmişlerdi. Arabaların bagajlarının dolu  geldikleri her hallerinden belliydi. Bazı araba bagajlarından kırmızı kasalar, bazı arabalardan ise gri ve ahşap kasalar  çıkıyordu. Kırımızı kasalarda Şumenska Spesialna Bombiçkalar vardı ( 0.33 ml Efes Pilsen şişelerinin aynı) Şumensko demek   kaliteli anlamına geliyordu,  tanesi 0,37 stotinka (kuruş) yani diğer markaya göre biraz fiyatları pahalıydı. Bir de ahşap kasalarda olan biralar vardı, o biralarda kötü değildi ama, onlar obiknovenna (sıradan) biralar sınıfındaydı.Başka bir afade ile onlar çok çabuk mayalandıkları ve çabuk bozuldukları için uzun süre bekletilmeye gelmezlerdi, fiyatları bu nedenden dolayı 0,32 stotinkaydı. Bira içmeyenler, yada alkol sevmeyenler sladoletçi (dondurmacı ) Yonuz agadan dondurma alıyor yada  gündöndü alıp  çıtlatıyorlardı. Hava mis gibi bahar kokuyordu, birde bu harika mevsim güneşinin yanında ızgarada pişen kebapların köftelerin yağları eriyince, ortaya çıkan mis gibi koku da aramıza sızınca, yaşamak bir başka güzel oluyordu. 

III.     

Devre arası dediğimiz, 15 dakika, iki köfte bir bira içilecek kadar kısa bir süreydi. Hakem İzzet muallim santrada top elinde saha içindeki futbolcuları sayıyordu. Son 45 dakika  oynanacaktı. Takımlarda bir değişiklik yoktu, kadrolar ilk yarıdaki kadroların aynıydı. Düdük çaldı oyun tekrar başladı. Muratlar takımı devre arasında  morallerini toplamış daha organize oynuyorlar, ama  sanırım çok istedikleri için golü bulamıyorlardı. Rakip takım daha temkinliydi, galibiyetin verdiği avantajla  kontrollü top oynamaya özen gösteriyor, az hata ile sahadan galip ayrılmak istiyordu. Ani kontra ataklar yaparak skoru garanti etmeye çalışıyorlardı. Bizim Köyün kalecisi bugün günündeydi, kaç yüzde yüz pozisyonu kurtardı saymadım ama harika oynuyordu. O bugün olmasaydı halimiz ne olurdu? Duman olurduk duman. Bizim takımı tutan seyirciler sürekli Mustafa, Mustafa diye tempo tutarak kalecimizi motive ediyordu. Zaman zaman sert geçen pozisyonlar oluyor, bu sefer her iki takım futbolcuları da hakeme dönüp itiraz ediyorlar ama çok ileri gidemiyorlardı. Nasıl gitsinlerdi, İzzet muallim bizim okulda öğretmendi, öğretmene karşı çıkılmazdı, çıkılsa bile çok saygılı ve disiplinli bir öğretmen olarak bilinir öyle anılır tanınırdı. Daha ilerisine asla musade etmezdi. Ayrıca her iki takımın ağır ziyaretçileri vardı. Mesela Muratlar köyünün Muhtarı Mıtko aga da oradaydı, Yeni Mahalleden eski muhtar İbram Embiev de oradaydı. Zaten bizim buralarda yani kültürümüzde büyüklerin, öğretmenlerin yanından saygısızlık edilmezdi. Öğretmen demek baş tacı demekti.

İkici yarının 30 dakikası çok yoğun geçiyordu. Muratlar köyü takımı atak üstüne atak yapıyor, ama rakip Yeni Mahalle de son derece akıllı ve kontrollü oynayarak zaman kazanıyordu. Artık son dakikalar yaklaşılmıştı. Son 15 dakikaya girilirken bizim takımdan kaptan ve teknik direktör Küçük İbrahim oyundan çıkmış onun yerine Pele (Akif) girmişti. Sanırım bizim teknik direktör maçı kenardan izleyip daha doğru stratejiler belirlemek istiyordu. Kaptan gemisini kurtarma peşindeydi.  Kenardan takımı yönetmeye başladığında bizim takım daha sakin akıllı oynamaya başlamıştı. Değişiklik işe yaramış kaptan ve teknik direktör zamanında yaptığı hamlelerle durumu kontrolümüz altına almıştı. Zaman yerinde durmak bilmiyordu. Saatler 88 dakikayı gösteriyordu, maçın bitmesine 2 dakika kalmış olmasına rağmen bizim takım hala mağluptu ve bir o kadar'da saldrıyordu. Rakip takım zaferi kutlamaya hazır, zafer çok yakındı. Zamana oynuyorlar fakat bizim takımın oyunun düzeldiğinin'de farkındaydılar. Herkes artık maçın bitimini beklerken bir mucize olacağına kim inanırdı. Son bir buçuk dakikada mucize beklenmiyordu. Orta sahada Yeni Mahalle takımı bir hata yaparak topu kaptırdı. Orta sahadan düz bir koşu yapan 7 numaralı oyuncumuz Küçük İsmail önündeki 3 rakip  futbolcuyu da çalımlayarak ceza sahasına girmiş kaleci ile baş başa kalmıştı. Aman yarabbim gol mü geliyordu derken, Küçük İsmail  kaleciyi de çalımladı, artık geriye meşin yuvarlağı sadece kalenin içine yuvarlamak kalıyordu. Tam o sırada bir rakip futbolcu son bir gayretle müdahale etmek istedi ama müdahale sonuç vermedi, top kale çizgisini geçerek mucize gerçekleşti, gol oldu.İnanılır gibi değildi. Öyle  şiddetli uğultu koptu ki, bana sanki 4 km ötedeki  fisek tepesinden de duyuldu gibi geldi. Yeni Mahalle takımı büyük bir zaferi kaçırmış, bizim takımı da böyle özel bir günde gemisini kurtarmıştı. Son dakikada attığımız gölle maç berabere bitmiş, hakem topu santra çizgisine koymadan maçı bitirmişti. Maçın son dakikalarındaki yüksek heyecandan dolayı oluşan stres gitmiş, yerine,  yorgunluğun hissedildiği tatlı bir anı geride kalmıştı. İşçi bayramı etkinlikleri hala devam ediyordu. Hayat insanları gülümsemeye, yaz güneşi yüreklerini ısıtmaya devam ediyordu. Sabah merasimden sonra güreşler, öğlen futbol maçı oynanmış akşam üzeri yaklaşmıştı. Saat akşam dört sularıydı, sıra  at yarışlarına gelmişti.

IV.

Fisek Tepesi 

At yarışları deyip geçmeyin. Atlar bizim çiftlikte yetiştirilen yarış atları, jokeyler bizim köyün gençlerinden seçilmiş çocuklardı. 

Yarışlara fisek tepesi eteklerinden başlanıyor ve tam bizim bulunduğumuz İsa Armutların'da son buluyordu. Yaklaşık dört kilometre yarışacak atlar İsa Armutların arasındaki kırmızı çizgiyi geçince son bulacaktı. Hepimizi yeni bir heyecan sarmıştı. Sabahın erken saatlerinden bu yana maceradan maceraya koşuyor, büyük bir keyifle eğlenmeye devam ediyorduk. Bir mayıs işçi bayramın o doyumsuz tadını çıkartıyorduk. İnkar edemeyeceğim sabahki törenler her sene canımızı sıksa da sonraki program bize ilaç gibi, derdimize derman gibi geliyordu.

Köylüler için böyle birliktelikler büyük bir kaynaşma, paylaşma ve kardeşçe yaşama fırsatı ve imkanı sunuyordu. Şimdiki gibi bilgi çağındaki gibi değildik; elimizde akıllı telefonlar, akıllı pedler modern cihazlar yoktu,  ama biz günlerimizi keyifle ve anı yaşayarak geçiriyorduk. İnternet nedir bilmezdik lakin çok mutlu çocuklardık. İşte böyle bir günün son macerasını yaşamaya gelmişti sıra. At yarışları önemliydi. Favoriler de belliydi ama son bir kaç yıldır hep aynı at şampiyon oluyordu. Bu yüzden olsa gerek  herkes bir mucize de bekliyordu sanki.  

Start verildi, yarış başladı. Başlama anonsu hepimizin kulağına kadar ulaşmıştı. Hepsi bizim TKZS çiftliğinde yetişen yarış atları son sürat koşmaya başlamışlardı lakin henüz gözle görülecek yakınlıkta değillerdi. 

Halk yine kendi arasında tahminler yağdırmaya başlamıştı. Gene Şeşin Hasan'ın kara beygiri birinci gelecek, bakın görün bakalım öyle olmayacak mı. Hayır bu sefer Hüsmen aga'nın baktığı  Genç İsmail'in bindiği Malina birinci gelecek, bak dedi'ya dersin, gibi farklı tartışmalar yapılıyor, herkes kendi fikrinin arkasında durmaya çalışıyordu. Atlar köye yaklaştıkça arkalarında daha büyük bir toz bulutu bırakarak bize doğru yani bitiş çizgisine yaklaşıyordu. Açık ara önde koşan iki at sonucu belirleyecekti. diğer dört at önde giden iki atı takip ediyor yarış son hızı ve heyecanıyla devam ediyordu. İki at bazen burun burun geliyor, o anlarda yarış kızışıyordu. Fakat siyah at daha bir diri daha bir istekli koşuyor birinciliği kimseye kaptırmak istemiyor gibiydi. Son beşyüz metreye yaklaşıldığında Fetaların Halil aganın baktığı Şeşiğin Hasan'ın bindiği Beter adlı kara beygir rakibine üç boy fark atarak yarış çizgisini büyük bir gururla geçiyordu. Artından genç İsmailin bindiği Malina ikinci olarak ipi göğüslüyordu. Halk müthiş bir sevinçle yarışı tamamlayan iki şampiyon atı alkışlarken diğer dört at da bitiş çizgisinden geçerek yarışı tamamlıyordu. Şampiyon olan namı değer kara beygir gene Beterdi. Jokeyine ödül taktim edilirken kara beygir Beter gururla yelesini bir sağ bir sola atarak adeta şov yapıyor kuyruğu ile de üzerindeki sinekleri kovalar gibi etrafına caka satıyor gibiydi.

Bir mayıs etkinlikleri programı sabah başlamış ve akşam son program olan at yarışlarının keyifli ve çekişmeli koşusuyla nihayet bulmuştu.Tören alanı boşalırken yorgun ama mutlu zamanlar geçiren Bulgaristan Eski Cuma Muratlar Köyü ile beraber komşu Boğazkesen ve Yeni Mahalle köylülerinin de ortaklaşa organizasyonu sona eriyordu.Yarın yeni taptaze  bir gün bu mutlu halkı bekliyordu. Yorgunluklar atılacak, armağan edilen bu dopdolu keyifli güzel gün için şükürler edilecekti. Herkes mutlu mesut yuvalarına dönmek için bitkin ve halinden memnun  olarak emin adımlarla evlerinin yolu tutmuştu.

Cevat ÇIRAK 

27.12.2018